Nhà văn Nguyễn Quang Thiều: Chung cư không phải là cái hang

Chia sẻ tại tọa đàm "Không gian sống trong đô thị hiện đại”, nhà văn Nguyễn Quang Thiều cho biết, đô thị sống hiện đại trong mong muốn của người dân đều có yêu cầu chung về không gian đẹp, về kiến trúc xanh và thông minh. “Chung cư hiện nay không phải là một cái hang để,... chui ra chui vào nữa. Nếu 20 năm trước, những chung cư cũ là nơi ẩn náu sau khi người dân đi làm về thì nay, chung cư phải là nơi sống lành mạnh”, nhà văn cho hay.

Theo ông Thiều, người Việt Nam luôn đòi hỏi “nơi tôi ở phải có không gian thiên nhiên, môi trường hòa đồng...”, do đó các tập đoàn xây dựng khi bán chung cư, căn hộ nếu có khả năng đều quảng cáo rằng đó là gần sông, hồ, thiên nhiên... Đó chính là một sự quyến rũ, mê dụ người mua vì thiên nhiên luôn rất quan trọng với đời sống tinh thần và ngày càng trở nên cần thiết trong đời sống hiện đại.

Nếu không làm nhanh các dự án xanh thì các “hang ẩn náu” sẽ bị mở rộng tại các thành phố, nhiều nơi sẽ bị bê tông hoá hơn và sau này, các thế hệ tiếp nối, các nhà nghiên cứu về không gian sống sẽ phải “đập đi xây lại”.

KTS. Hoàng Mạnh Nguyên bày tỏ quan điểm: “Đô thị hoá không phải là di cư vào thành phố, bành trướng thành phố mà là sự phát triển bền vững, hướng đến các đô thị xanh bền vững, bao gồm các giải pháp kiến tạo dựa trên 3 yếu tố: môi trường, kinh tế và xã hội”.

Nhận định về thực trạng đô thị hóa, ông Đỗ Viết Chiến, Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, cho rằng, quá trình đô thị hóa ở Việt Nam đang diễn ra nhanh chóng: ngoài mặt mạnh, ưu việt của đô thị hóa là mang đến cho con người cư trú yếu tố văn minh đô thị, đồng thời đô thị hóa cũng lấy đi cảnh quan, môi trường sinh thái và nền văn hóa truyền thống nếu không được quan tâm đúng mức đến quy hoạch và kiểm soát phát triển đô thị một cách đầy đủ, bài bản.

Theo thống kê của Tổ chức IQAir, Hà Nội luôn nằm top những thành phố ô nhiễm không khí nặng nề nhất thế giới với những chỉ số cao ngất ngưởng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.

Trong đô thị hiện đại, bên cạnh các căn hộ tiện nghi với đồ dùng thông minh thì vẫn tồn tại khói bụi, tiếng ồn, các không gian sinh hoạt cộng đồng thiếu thốn: thiếu công viên, vườn hoa, cây xanh, thiếu nhu cầu đỗ xe, nơi thu gom, tập kết rác thải, nước thải, môi trường giao lưu văn hóa...

Phải có tầm nhìn dài hạn

Đưa giải pháp cho các không gian sống tại đô thị trong bối cảnh bê tông hóa ngày càng gia tăng, theo KTS. Lê Anh Tuấn, một khu đô thị mới phải có tầm nhìn dài hạn 10 năm, 20 năm, thậm chí 30 năm nên nhà phát triển phải đón bắt tâm lý cũng như nhu cầu phát triển để có thể đi trước các văn bản pháp luật.

Khi chủ đầu tư đặt vấn đề có tính tổng thể, có sự tương tác với thành phố, Nhà nước thì có thể xây dựng các đô thị bền vững vừa thoả mãn yếu tố lợi ích của người dân và thoả mãn không gian sống tốt nhất cũng như tiêu thụ năng lượng tốt nhất cho các đô thị và cả thành phố.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều đưa ra gợi ý: “Người Việt rất thích hòa đồng với thiên nhiên. Thậm chí nhiều đại gia cũng rất yêu thích không gian cây cảnh, đất đai rộng lớn làng quê. Thứ hai là giao tiếp cộng đồng. Người Việt Nam rất khó "sống yên" mà không giao tiếp hàng xóm. Giao tiếp họ hàng, dòng tộc, làng xóm là một đặc điểm quan trọng. Chúng ta xây dựng bất kỳ thứ gì hiện đại đều phải dựa trên nền tảng văn hóa, truyền thống, nền tảng phong thủy cũng như các yếu tố tâm linh của người Việt”.

Ở góc độ chủ đầu tư, TS. KTS. Tô Như Toàn, Chủ tịch Văn Phú - Invest cho rằng, người sử dụng là cư dân nên xây dựng đô thị xanh, thông minh làm sao phải để người dân thấu hiểu được bản chất vấn đề và chắc chắn phải để họ tham gia và đóng góp vào quá trình đó. Sau khi xây dựng xong phải có sự đào tạo, hướng dẫn cho các cư dân tham gia chung tay vào cùng duy trì sự bền vững này.

Nếu chúng ta không tuyên truyền, không hướng dẫn cư dân trong các đô thị để họ hiểu được khái niệm cũng như cách sử dụng thì các đô thị thông minh, đô thị xanh sẽ chỉ nêu ra rồi để đấy. Nhà đầu tư cần đồng hành sâu hơn trong vấn đề này. Làm sao để có thể song hành với cư dân thì việc phát triển mới bền vững được.

“Các chủ đầu tư, nhà nghiên cứu, KTS phải làm sao, có cách thức nào đó để tạo được môi trường sống xung quanh tốt nhất ngoài việc bán được căn nhà để sinh sống. Nếu làm được điều đó, tôi cho rằng việc kinh doanh sẽ tốt. Đó là tư duy mà chúng tôi - những người sát với cư dân, sát với người tiêu dùng nhất, cho rằng cần phải đáp ứng được. Đây chính là tâm lý, mong muốn của khách hàng”, ông nhận định.

Liên quan tới chính sách, ông Đỗ Viết Chiến kiến nghị, bản thân người dân và doanh nghiệp không thể tự làm được. Nhà nước phải có các quy định trong các quy hoạch, tạo ra kết nối với các khu vực xung quanh thì người dân mới có thể kết nối trong không gian sống. Ngay từ trong khâu quy hoạch đã phải làm rất rõ các nội dung này. Phải khẳng định là không gian sống không chỉ cho người dân trong đô thị mà phải phục vụ cả người dân sống xung quanh các đô thị đó.